Szopki krakowskie to jedna z najpiękniejszych tradycji bożonarodzeniowych, wzbudzająca zainteresowanie na całym świecie. Barwne i bogato zdobione konstrukcje inspirowane są architekturą Krakowa. Zwyczaj budowania szopek w okresie świąt Bożego Narodzenia wywodzi się tradycji statycznych szopek wypełnionych figurkami oraz jasełek, niegdyś wystawianych w kościołach w okresie świąt Bożego Narodzenia. Najstarsza zachowana w Polsce kolekcja figur jasełkowych pochodzących z XIV w. i znajduje się w klasztorze SS. Klarysek przy kościele św. Andrzeja w Krakowie.

Obecna forma szopki ukształtowała się w XIX w. Tworzyli ją głównie pracownicy budowlani z krakowskich przedmieść (Zwierzyńca, Ludwinowa, Czarnej Wsi, Krowodrzy, Grzegórzek), poszukujący dodatkowego zarobku w sezonie jesienno-zimowym.

Michał i Leon Ezenekierowie, z zawodu murarze wykonali szopkę, w formie smukłej budowli z dominującymi wieżami, przypominającymi architekturę starego Krakowa, która stała się na lata kanonem i punktem odniesienia dla kolejnych pokoleń szopkarzy. Czasami mówi się nawet o niej „szopka matka”. Zachowała się tylko jedna. Jest przechowywana w Muzeum Etnograficznym w Krakowie.