Ryszard Tadeusiewicz jakiego nie znamy
Popularyzacja nauki
„Kilka słów o mojej drodze do tego miejsca, w którym się obecnie znajduję:Zawsze pasjonowała mnie nauka, więc zostałem naukowcem. A jak stwierdziłem, jaka ta nauka jest fajna, to zacząłem się starać przekonać o tym jak najwięcej ludzi. Przekazuję moją fascynację wiedzą, nauką i techniką moim studentom, w wyniku czego wypromowałem już ponad 300 magistrów i blisko 70 doktorów. Staram się także popularyzować wiedzę na różne sposoby: w książkach, w gazetach, w tygodnikach, w radiu, w telewizji i na odczytach. Zebrało się tego ponad 400 pozycji drukowanych i chyba drugie tyle w formie różnych wystąpień – na żywo i w mediach.
Ponieważ wiedza nieświeża jest równie niesmaczna jak nieświeża kiełbasa – więc staram się zawsze mieć dostęp do wiedzy najświeższej. A ponieważ taką świeżą wiedzę ma się wtedy, gdy się ją samemu wytwarza, więc z zapałem prowadzę badania naukowe. W badaniach tych staram się wykorzystywać moje kwalifikacje inżyniera na potrzeby biologii i medycyny oraz moją wiedzę biologiczną (po doktoracie z automatyki studiowałem na Akademii Medycznej) jako źródło inspiracji dla budowy nowych systemów technicznych. Czasem udaje mi się coś odkryć, a jak już odkryję, to wzorem wszystkich naukowców piszę publikacje. Tak mi to weszło w krew, że napisałem już tych publikacji dosyć dużo, ale jak licznik moich prac w wykazach Biblioteki Głównej AGH przekroczył tysiąc, to przestałem je liczyć.
Opierając się na nie sprawdzonym przekonaniu, że jak ktoś ma osiągnięcia naukowe, to rządzić też potrafi, społeczność mojej uczelni wybrała mnie, żebym pełnił rolę rektora AGH. Potem ten wybór powtórzono jeszcze dwa razy, więc dosyć długo paradowałem w tych królikach udających gronostaje. Potem wybrano mnie na członka Polskiej Akademii Nauk i Polskiej Akademii Umiejętności oraz kilku akademii zagranicznych. W PAN pełniłem funkcję prezesa Krakowskiego Oddziału tej Korporacji.
No a potem zaproszono mnie, żebym pisywał na tym blogu. No to pisuję - najlepiej, jak potrafię!”
Profesor Ryszard Tadeusiewicz - blog
Audycje radiowe
Bogaty dorobek popularyzatorski prof. Ryszarda Tadeusiewicza obejmuje m.in. filmy i nagrania radiowe (audycje z cyklu "W kręgu nauki", emitowane na antenie Radia Kraków, będące samodzielnymi felietonami naukowymi lub rozmowami Profesora z innymi uczonymi na różne naukowe tematy, a także audycje z cyklu "Śniadanie mistrzów", emitowane od 2012 roku na antenie Radia RMF Classic).
Źródło: ryszardtadeusiewicz.natemat.pl
Poszukiwana "Wieża Babel"
W połowie lat 90. Telewizja Polska produkowała i emitowała kolejne odcinki programu popularnonaukowego zatytułowanego "Wieża Babel". Mówiły one o tym, że trzeba przezwyciężać bariery, jakie powstały w wyniku rozwoju nauki, pomiędzy poszczególnymi jej dziedzinami i dyscyplinami. Każda z tych dziedzin i dyscyplin zgromadziła pod koniec XX wieku ogromny zasób wiedzy, ale każda wypracowała też swoisty (odmienny!) język służący do zdobywania i przekazywania tej wiedzy. W efekcie technicy nie mogli się dogadać z humanistami, biolodzy z historykami, astrofizycy z lekarzami... Powstała więc współczesna wersja biblijnej Wieży Babel! Twórcy programu Wieża Babel postanowili przezwyciężyć tę "naukową diasporę" tworząc platformę dyskusji (publicznej, bo wszystko szło na antenę i było oglądane przez stosunkowo liczne grono telewidzów), na której spotykać się będą specjaliści z różnych dziedzin. Program nie miał scenariusza - zapraszano tylko naukowców z wyraźnie różnych dziedzin i zachęcano ich do prowadzenia dysputy na temat interesujących ich wspólnie zagadnień naukowych. Każdy z uczestników próbował tak przedstawić swoje naukowe fascynacje, by ten drugi specjalista mógł nie tylko zrozumieć, o czym jest mowa, ale żeby oprócz tego mógł coś wnieść do dyskusji - wychodząc oczywiście z punktu widzenia swojej dziedziny wiedzy.
Jeden z pierwszych takich programów (być może w ogóle pierwszy?) nagrano w 1996 roku w formie debaty pomiędzy mną, a prof. Tomaszem Gobanem-Klasem.
Programów "Wieża Babel" nagrano chyba około dziesięciu i tak się składa, że do większości z nich byłem zapraszany właśnie ja. Na ile pamiętam - były to udane programy, które cieszyły się sporym powodzeniem u widzów. Chętnie bym do nich teraz wrócił (może na YouTube?), bo bardzo wiele poruszanych tematów nie straciło na aktualności, a wypowiadane w trakcie programu stwierdzenia i opinie mogą być nadal interesujące i inspirujące.
Fragment z bloga prof. R. Tadeusiewicza pt. „Na Temat”
Popularyzacja wiedzy to pasja
Podczas kolejnego spotkania z cyklu Kod Mistrzów w krakowskim Teatrze „Groteska” 11 kwietnia 2017 r. Profesor Ryszard Tadeusiewicz opowiadał o swoich fascynacjach naukowych, mistrzach i nauczycielach, którzy go ukształtowali, rodzinie i podróżach oraz sukcesach i niepowodzeniach. Spotkanie poprowadził dziennikarz Radia Kraków Jan Stępień.
Za swoje największe osiągnięcie Profesor uznał pełnienie funkcji rektora Akademii Górniczo-Hutniczej przez trzy kadencje, trzykrotny wybór na stanowisko prezesa oddziału PAN w Krakowie oraz dwunastokrotne nadanie akademickiego tytułu honorowego doctora honoris causa.
Profesor Tadeusiewicz stwierdził, że jedną z jego największych pasji była i jest popularyzacja wiedzy.
„Jeżeli naprawdę rozumiemy, czym się zajmujemy, to potrafimy wyrazić to w prosty sposób, aby nasz przekaz zrozumiał zarówno taksówkarz, jak i gospodyni domowa”
Spotkanie w Teatrze Groteska. Fot. Krzysztof Rzepecki
Były rektor AGH prof. Tadeusiewicz pisze książki dla dzieci
Fragment rozmowy z prof. Ryszardem Tadeusiewiczem, trzykrotnym rektorem Akademii Górniczo-Hutniczej, autorem książek dla dzieci "Bajkowe wycieczki do krainy prawdziwej nauki i techniki. Poznaj prawa przyrody" i "Poznaj domowe urządzenia".
Ada Chojnowska: Były rektor AGH pisze książki dla dzieci. Tego jeszcze nie było. Skąd taki pomysł?
Prof. Ryszard Tadeusiewicz: Pomysł pisania dla dzieci w moim przypadku wcale nie jest taki nowy. Po raz pierwszy stało się to już jakiś czas temu, kiedy "Przekrój", wtedy jeszcze z siedzibą w Krakowie, wydawał czasopismo dla dzieci "Króliczek". Poproszono mnie, bym opisał tam jakieś zagadnienie z poletka naukowego w wersji dla najmłodszych. Pojawiło się więc kilka historyjek mojego autorstwa, jednak niedługo później pisemko zakończyło działalność, a jeszcze później "Przekrój" w ogóle zniknął z Krakowa. Tym sposobem zostałem z pewną ilością niezrealizowanych pomysłów w głowie, a do tego takie pisanie szczerze mi się podobało. Nie będę ukrywał, zdarza się, że w trakcie pisania sam jestem swoimi bajeczkami rozbawiony. Napisałem więc sporo do szuflady i tak naprawdę nie bardzo wiedziałem, co z tym zrobić. Dopiero niedawno pojawiła się szansa na ich wykorzystanie. Grupka osób zajmująca się promocją naszej uczelni zaczęła szukać sposobu na zainteresowanie dzieci techniką w ramach projektu o nazwie AGH Junior. Podesłałem im więc moje bajeczki i jak się okazało, bardzo przypadły im do gustu. Wystawiono je na stronie internetowej AGH i od tej pory cieszą się sporym zainteresowaniem.
AGH Junior
AGH Junior to projekt edukacyjny Akademii Górniczo-Hutniczej, który skierowany jest do dzieci w wieku przedszkolnym oraz do uczniów szkół podstawowych. Celem projektu jest udowodnienie, że skomplikowane zjawiska fizyczne, chemiczne, wiedza z zakresu inżynierii mechanicznej i elektronicznej, procesy zachodzące w środowisku przyrodniczym, badania zmian klimatu, prace geologiczne i geofizyczne, problemy związane z wytwarzaniem, badaniem lub zastosowaniem materiałów, mogą stać się zalążkiem prawdziwej pasji, która w przyszłości przerodzi się w fascynującą, naukową przygodę.
Projekt jest koordynowany przez Dział Informacji i Promocji AGH oraz Muzeum AGH.
Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.junior.agh.edu.pl
Książeczki AGH Junior
Seria popularnonaukowych książeczek dla dzieci jest elementem projektu edukacyjnego AGH Junior, w ramach którego pracownicy AGH przedstawiają najmłodszym pasjonujące zagadnienia naukowe oraz techniczne.
Więcej informacji można znaleźć na stronie: www.junior.agh.edu.pl/ksiazeczki
Techniczny Uniwersytet Otwarty, działający w Akademii Górniczo-Hutniczej od 1989 roku, stanowi forum interdyscyplinarne, na którym wykłady prowadzą przedstawiciele nauk technicznych, przyrodniczych, społeczno-ekonomicznych i innych z AGH i innych uczelni, a także z Polskiej Akademii Nauk, Instytutów resortowych oraz parlamentarzyści i przedstawiciele samorządów.
Połączone z dyskusją wykłady stwarzają okazję do aktualizacji i poszerzania wiedzy, ze szczególnym uwzględnieniem postępu w zakresie informatyki, fizyki, humanizacji techniki, integracji nauk dla poprawy stanu środowiska i jakości życia człowieka oraz innych aktualnych problemów XXI wieku.
Rada Programowa Uniwersytetu Otwartego:
- prof. zw. dr hab. inż. Ryszard Tadeusiewicz, Przewodniczący, b. Rektor AGH
- dr hab. inż. Antoni Cieśla, prof. n. AGH, b. Prorektor ds. Kształcenia AGH
- prof. dr hab. inż. Andrzej Garlicki, b. zastępca Rektora AGH i Prorektor ds. Nauczania AGH
- prof. dr hab. inż. Wojciech Łużny, Prorektor ds. Kształcenia AGH
- prof. dr hab. inż. Antoni Tajduś, b. Rektor AGH
- prof. dr hab. inż. Andrzej Tytko, b. Prorektor ds. Kształcenia AGH
